Participerende overheid
Trends & ontwikkelingen
Naast de representatieve democratie, is de participatieve democratie volop in ontwikkeling. Niet alleen heeft de gemeente kennis van inwoners, ondernemers en organisatie nodig om passend beleid te maken, ook is het van belang eigen kracht en initiatief uit de samenleving beter te benutten. De gemeente zet verschillende niveaus van participatie in, waarvan informeren en consulteren de meest basale zijn. Meedoen en meebeslissen zijn vormen die nog in de kinderschoenen staan. Vanuit de samenleving wordt de behoefte aan meebeslissen echter steeds groter. Het meedoen, wat is te vertalen naar actief burgerschap, vraagt nog om de nodige aanjaagkracht en de eenduidige manier van faciliteren. Laat onverlet dat participatie altijd maatwerk is.
Grote maatschappelijke, (geo)politieke en digitale ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en zijn van invloed op elkaar. Dat betekent ook iets voor de rollen van de overheid in complexe opgaven en een dynamische samenleving. Ook van de samenleving wordt veel flexibiliteit en aanpassingsvermogen gevraagd. Een participerende overheid weet op welk moment en op welke manier inwoners te betrekken door eerst de vraag ‘waarom vragen we dit aan de samenleving’ helder te beantwoorden. Door de praktische ervaringen die we afgelopen jaren hebben opgedaan, hebben we steeds meer kennis van het betrekken van belangengroepen en zetten we bewuster in op communicatie, consultatie en/of participatie.
Om aan inwoners helderheid te geven over de rechten die zij hebben om invloed op beleid uit te oefenen, moet een participatieverordening worden opgesteld. De bestaande inspraakverordening wordt hier onderdeel van. Ook komt de mogelijkheid om het uitdaagrecht hierin een plek te geven. De participatieverordening wordt gebaseerd op de modelverordening van de VNG, het beleidskader Participatie dat in 2024 is vastgesteld door de raad en de bestaande inspraakverordening. De nieuwe participatieverordening moet volgens de wet Versterking participatie op decentraal niveau voor 1 januari 2027 van kracht zijn.
WAT WILLEN WE BEREIKEN?
Doel 1: Raad, bestuurders en medewerkers zijn omgevingsbewust en staan in contact met
de samenleving.
Doel 2: In 2027 een participatieverordening gereed hebben, die de huidige inspraakverordening gaat vervangen.
WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN?
Activiteit | Type | Omschrijving activiteit |
|---|---|---|
Doel 1 | ||
A1 | Proces | Bij het betrekken van de samenleving bij beleidsontwikkelingen en projecten werken we volgens het Beleidskader Participatie en de hulpmiddelen uit de toolbox participatie die op de website van de gemeente beschikbaar is. |
A2 | Proces | Vanuit de de Plustaak participatie, die in 2025 wordt gedaan, worden ervaringen geëvalueerd en deze worden mogelijk verwerkt en aangevuld in de toolbox participatie die op de website van de gemeente staat. |
A3 | Proces | Contactfunctionarissen vervullen een essentiële rol in het verbinden van systeem- en leefwereld, het verbinden, aanjagen en ondersteunen van maatschappelijke initiatieven. In 2026 zetten we de bestaande werkwijze voort en maken we afspraken over de wijze waarop we (over) de inzet kunnen monitoren en rapporteren. |
Doel 2 | ||
B1 | Project | In 2026 stellen we, in nauwe samenwerking met de griffie en gemeenteraad, een participatieverordening op. |
SAMENWERKINGSPARTNERS
Prestatie indicatoren (incl. bron) | Laatste meting | Begroting 2024 | Streefwaarde 2027 |
|---|---|---|---|
Het huidige meetinstrumentarium biedt voor dit thema (nog) geen geschikte informatie om passende prestatie-indicatoren te definiëren en te meten. Het aantal participatietrajecten is moeilijk voorspelbaar. | |||
Voor informatie over de verbonden partijen wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen.