Algemeen

De programmabegroting staat centraal in de "Plan"-fase van de P&C-cyclus, waarbij deze het financiële plan voor het komende jaar vastlegt en een vooruitblik naar de drie daaropvolgende jaren geeft.
De Programmabegroting 2026-2029 laat voor alle jaren positieve saldi zien.

Stapsgewijs naar het nieuwe begrotingssaldo 2026-2029
Om te komen tot een sluitende programmabegroting 2026-2029 is een uitgebreid traject voorafgegaan. Voor de kadernota 2026 is de begroting doorgenomen en zijn verschillende besparende en inkomstenverhogende maatregelen in kaart gebracht. Het college heeft vervolgens een afweging gemaakt en deze aan u voorgelegd in de kadernota 2026. In de programmabegroting 2026-2029 is dit voorstel verder uitgewerkt. Daarnaast heeft een verdere actualisatie van de begroting plaatsgevonden op basis van nieuwe inzichten. Onderstaand wordt stapsgewijs aangegeven hoe het financieel meerjarenperspectief tot stand is gekomen.

1. Kadernota 2026

      Bedragen x € 1.000

Uitgaven zijn negatief (-) en inkomsten zijn (+) opgenomen.

De startsituatie begint met de programmabegroting 2025-2028 ca. € 2 miljoen negatief.
De actualisatie van de programmabegroting liet een verdere verslechtering van het meerjarenperspectief zien variërend van € 3 tot € 4 miljoen negatief.

De resultaten uit de Meicirculaire 2025 kwamen beschikbaar begin juni 2025 en gaven met name een verbetering in 2026 en 2027 waarin gemeenten gecompenseerd worden voor de uitgaven van de jeugdzorg. Echter resulteerde dit nog steeds in een tekort vanaf 2027 van ca. € 1 miljoen.

In het Berenschot rapport "Beïnvloedbare ruimte gemeente Hillegom" zijn verschillende besparende en inkomstenverhogende maatregelen beschreven. Het laaghangend fruit is verder uitgewerkt en ingeboekt als besparende maatregel.
Vervolgens waren verdere bestuurlijke keuzes nodig om een positief meerjarenperspectief te kunnen tonen. Het college heeft voor de verschillende maatregelen een afweging gemaakt op basis van de volgende kaders:

1.  Versterken van zelfredzaamheid en sociale infrastructuur
2.  Het principe 'de gebruiker betaalt'
3.  Behoud van kwaliteit in de buitenruimte

Dit heeft geresulteerd in de bestuurlijke keuzes licht en deze zijn aan u gepresenteerd in de kadernota 2026. Zie de paragraaf Voortgang Bestuurlijke keuzes Licht in de paragraaf 1.3.

Het college is in de kadernota in samenwerking met de raad tot een positief structureel sluitend meerjarenperspectief 2026-2029 gekomen. In 2026 is het saldo positief met € 1,6 miljoen en eindigt in 2029 met een positief saldo van € 1,1 miljoen.

2. Actualisatie bij Programmabegroting 2026
                                                                                                       Bedragen x € 1.000

Uitgaven zijn negatief (-) en inkomsten zijn (+) opgenomen.

Na de kadernota zijn de besparende maatregelen verder uitgewerkt en is de begroting verder geactualiseerd. Dit heeft geresulteerd in de volgende mutaties:

Besluiten gemeenteraad met een meerjarig effect  
De raad heeft eerder een positief besluit genomen op het raadsvoorstel: "Kaders voor professioneel vastgoedmanagement". De financiële consequenties zijn verwerkt in de tussenrapportage 2025 (besluitpunt 3). Bij de actualisatie van de begroting zijn deze ook
opgenomen vanaf 2026.

Actualisatie investeringsplan 2026-2029
Het investeringsplan is naar aanleiding van nieuwe investeringen en planning van de activiteiten aangepast. In met name 2027 is een voordeel zichtbaar doordat de investering van de school de Giraf later wordt afgerond dan oorspronkelijk in de begroting was opgenomen. Dit heeft geleid tot een voordeel in 2027 van € 335.000.

Afval en Riolering
De uitgaven en inkomsten van afval en riolering zijn geactualiseerd. De huidige tarieven van afval en riolering zijn geïndexeerd met indexatie 2,22%. Dit heeft geleid tot een aantal aanpassingen in de begroting.

Aanpassing Begroting HLTsamen 2026
In de geactualiseerde begroting 2025-2028 van HLT Samen is destijds rekening gehouden met een indexering op personeel van 5,4 %, conform de richtlijnen FKGR. Dit is conform de reguliere werkwijze, zowel bij HLTsamen, als in de bijdragen van de gemeenten structureel verwerkt. Gedurende 2025 is de nieuwe CAO definitief vastgesteld en is de indexering naar beneden bijgesteld van 5,4% naar 3,85 %. Dit effect heeft geleid tot een aanpassing in de begroting 2026 van HLTsamen en verder, met tot gevolg een positieve bijstelling van de gemeentelijke bijdrage.

Hogere uitgaven adviezen Vergunningen
De advieskosten voor omgevingsvergunningen zijn afhankelijk van het aantal ingediende aanvragen. In de kadernota 2026 is een verhoging van de inkomsten (€ 300.000) opgenomen doordat de afgelopen jaren een duidelijke stijging is in het aantal aanvragen. Daarmee stijgen ook de bijbehorende advieskosten. Om blijvend adequaat op deze ontwikkeling in te spelen is een structurele verhoging van het budget noodzakelijk.

SOZ-bijstelling kosten
De SOZ (ServiceOrganisatie Zorg Holland Rijnland) is na de kadernota 2026 Hillegom in haar eigen ontwerpbegroting 2026 met nieuwe cijfers ten opzichte van de begroting Hillegom 2026 gekomen. Deze nieuwe ontwerpbegroting SOZ 2026 is op basis van de oude verdeelsleutel van t-2. Echter de huidige afrekenmethodiek is op basis van het werkelijke gebruik (t=0). Om een betere inschatting te maken van de uitgaven in 2026 is gebruik gemaakt van de prognose 2025 van de SOZ verhoogd met de indexatie voor 2026. Dit heeft geleid tot een verhoging van de uitgaven in de begroting van Hillegom met € 274.000.
Hillegom gaat inzetten op maatregelen om de kosten voor jeugdzorg beheersbaar te houden. Door regionale maatregelen om onder meer de jeugdzorg scherper af te bakenen en het lokale aanbod verder te versterken om zo de instroom te beperken. Deze effecten zijn nog niet verwerkt in de begroting 2026 SOZ.
De gemeente Hillegom wijkt nu af van de ontwerpbegroting SOZ 2026. In de begroting voor 2026 heeft de gemeente Hillegom € 6,6 miljoen opgenomen, terwijl SOZ uitgaat van een bijdrage van € 6,9 miljoen. Het verschil bedraagt € 239.000.

Incidentele wijzigingen
Integraal Huisvestingsplan
Voor het opstellen van het integraal huisvestingsplan onderwijs is er vierjaarlijks een bijdrage nodig. In 2029 zal een nieuw huisvestingsplan worden opgesteld.

Verdeling bijdrage Holland Rijnland Regionale Investeringsagenda
Met de vaststelling van de Regionale Investering Agenda hebben de gemeenten besloten om incidenteel € 7 miljoen bij te dragen aan de RIA. In de begroting 2025 is destijds uitgegaan van een eenmalige bijdrage in 2025. Holland Rijnland heeft ervoor gekozen om dit bedrag in 3 jaar te verspreiden, 2025, 2026 en 2027. Voor Hillegom betekent dit een bijdrage van € 90.222 in ieder jaar. Met deze correctie wordt dit aangepast in de begroting 2026 en 2027. In de tussenrapportage 2025 is de bijdrage verlaagd met € 180.444.

 3. Saldo programmabegroting 2026
                                                                                                       Bedragen x € 1.000

Uitgaven zijn negatief (-) en inkomsten zijn (+) opgenomen.

Het college presenteert een structureel positief saldo van de begroting 2026-2029 van € 1,5 miljoen in 2026, dat afloopt in 2029 naar € 1,2 miljoen positief. Het college wil hiermee het volgende college ruimte geven om nieuw beleid uit te kunnen voeren en te anticiperen op tegenvallers zoals hogere uitgaven in de jeugdzorg, actualisatie beheerplan wegen, het wegvallen van de compensatie van het Rijk voor de omgevingswet vanaf 2026 en uitbreiding capaciteit beheer openbare ruimte.